Tuesday 7 June 2011

Estadu TL ho PNTL Hanai Emprezariu Xines

Tempo Semanal-Dili, 07/06/2011


Ceremonia inaugurasaun Palacio Prezidenti doasaun husi Xina
Emprezariu Macau hetan tratamentu especial husi estadu Timor leste. Iha dader de’it karreta jeep ho marka POLICIA CSP (corpu seguranca pesoal) rua ho membru PNTL husi CSP foo esguranca maximum ba karreta pajero rua ho numeru matrikula governu nian inklui bis Parlamentu nasional nian ida hodi tula ne’ebe emprezariu husi Macau Xina. Vizitante sira ba iha Otel Timor hakfodak hodi husu malu kona ba dignitariu bo'ot mai husi nasaun ne'ebe maka vizita hela dili mak hetaan seguranca metin maka'as hanesan ne'e. 

“Ne’e prezidenti husi nasaun ne’ebe?” husu malu Timor oan lubun ida ne’ebe tu’ur hela iha kafetaria Otel Timor.

Ida seluk hataan dehan, “bisnismen husi Macau. wou.....seguranca maka'as hanesan ne'e? entaun ita nia nasaun ne'e la aman karik?”

Ida seluk dehan, “ita nia PNTL ho bombeirus sira ne’e gosta maka kawal emprezariu ho artista sira.”

"Emprezariu ne'e merese duni atu hetaan segurnca maximu tan ba osan barak ne'e fali," Timor oan seluk so'e biadas.

Iha momentu balun membru parlamentu nasional dulas ibun hasoru PNTL wainhira haree video membru husi instituisaun seguranca nasaun nian ne’e uza roh Policia Maritima hodi facilita paseu artista feto foun TL KD ho Raul lemos iha fulan ruma liu ba.

Ema lubun sira ne’e haksesuk malu kona ba pozisaun ema xines ne’e. “La’e, prezidenti kamara komersiu Macau niniana.”

Iha fatin duni ema bain-bain hakfodak no admira tan ba seguranca husi CSP ne’ebe trankadu iha Otel Timor. Tuir observasaun membru PNTL husi parte CSP ho tranzitu ne’ebe wain tebes hodi eskolta ulun bo’ot emprezariu husi Xina nian ne’e.

Karreta jeep luxu CSP ninian hodi foo seguranca ba xefe emprezariu Xines iha maibe iha realidade PNTL iha UPF iha fronteira baku ain. “Haree took baa mi policia mak hanesan ne’e duni. Ami gosta kawal emprezariu sira,” dehan membru PNTL seluk ne’ebe hamriik besik Otel refere.

Policia tranzitu ida dehan delegasaun ne’e bainaka husi ulun boot estadu TL ninian mak sira tenke kawal.

Liu husi funsionariu Ministeiru Negosiu estranjeiru parte Protokolu Nasional, Tempo semanal koko husu intervista ho xefe delegasaun ne’e. “Ha’u husu to’ok lai maka foo fali resposta,” dehan funsionariu refere.

Lakleur de’it funsionariu refere hakat ba ko’alia ho staff feto ida husi delegasaun ne’e ho hatudu jeitu deskorda ho intervista. “Ha’u husu ona ba ninia sekretaris maibe dehan labele. Hodiseik kedan sira lakohi foo intervista,” informa hikas funsionariu MNE ne’e ba Tempo Semanal.

Liu tiha minute tolu nolu Membru CSP ida mai loke odamadatan ba lider emprezariu Xines ne’e hodi tama ba karreta pajero no membru delegasaun bisnismen xines nian balun sa’e karreta reprezentante povu ninian hodi eskolta tesik ba diresaun sporte dili ninian.

Emprezariu no servisu na’in husi xina daudaun ne’e hala’o invazaun maka’as mai Dili. Iha momentu ruma emprezariu Timor oan balun dehan emprezariu Xines ne’ebe fa’an ho bicikleta no dalan ninin sei mai hadau oportunidade husi emprezariu kiik Timor oan sira ninian.

Emprezariu ho servisu na’in xines sempre mai ho volume ki’ik lor-loron ho aviaun merpati no dala ruma ho aviaun Batavia. Tuir observasaun jornal ne’e ninian iha matadalan ida iha Bali maka sempre trata sira nia dokumentus no ba foti sira iha Otel lori ba sa’e aviaun iha aeroportu tan ba maioria Xinesa sira ne’e la hatene lian Indonesia.

Iha tuku 14:23 lian sirene motor policia tranzitu halai uluk tiha, akompana kedan karreta protokolu nasional ne'ebe marka estadu, depois jeep Policia CSP no bainaka especial Xines ne'e akompania karreta seluk maka sa'e husi embaixador Xina ba TL no bis parlamentu nasional ninian fila husi diresaun area branka nadodon tesik ba dili laran.   

Governu Xina aijuda ona TL hodi harii gabinete Ministru Negosiu Estranjeiru, Palaciu Prezidenti, Kuatel Jeral F-FDTL no uma atus ida ba ofisiais F-FDTL ninian. Diplomatikamente Xina konsege manan fuan ho laran ukun na'in TL ninian duke governu sira seluk ne'ebe uza TL ninia susar hodi gasta  estraga osan husi selu taxa na'in sira nian maibe ladun foo benefisiu ba nasaun TL.

3 comments:

Anonymous said...

Hau lee imi nia reportagen ida nee, hau comprende hanesa ema laran moras mak hakerek.


Natalino

Anonymous said...

Ida ne'e mak politika komando PNTL sira, emprezariu deit fo kaval hanesan ema prezidenti ida, oinsa prezidenti mak mai.....kuandu povu mak husu atu fo seguransa wanhira iha intimidasaun ruma, ne'e dehan membru polisia la to'o par atu fo seguransa.........

tay

joni said...

hau senti ita bot sira labele fo sala ba ema nebe maka ezekuta ordem hosi coamando, tanba bainhira nia halo buat ida sempre iha orientasaun. hanesan mos comando pntl mos hetan orientasaun hosi leten mak hodi delega membo sira ba halo escolta.